S.S.S.
Sıkça Sorulan Sorular
Yatırım teşvik sistemi, kalkınma planları doğrultusunda belirlenen ülkemiz için kritik öneme sahip ülkemizde gerçekleştirilecek yatırımların devlet tarafından desteklenmesini amaçlayan bir teşvik sistemidir.
Kalkınma planları ve yıllık programlarda belirtilen hedefler doğrultusunda oluşturulan yatırım teşvik sisteminin amaçları;
- Cari açığın azaltılması amacıyla ithalat bağımlılığı yüksek olan ara malı ve ürünlerin üretiminin artırılması,
- Teknolojik dönüşümü sağlayacak yüksek ve orta yüksek teknoloji içeren yatırımların desteklenmesi,
- En az gelişmiş bölgelere sağlanan yatırım desteklerinin artırılması,
- Bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılması,
- Destek unsurlarının etkinliğinin artırılması,
- Kümelenme faaliyetlerinin desteklenmesidir.
Başvuruda en fazla 36 ay süre sunulabilmektedir. Ayrıca yatırım süresinin yarısı kadar uzatma talebinde bulunulabilir.
Bir Yatırımda,
- Arazi-arsa,
- Bina-inşaat,
- Makina ve teçhizat,
- Diğer yatırım (yardımcı makina ve teçhizatlar, İthalat ve gümrükleme giderleri, taşıma, sigorta ve montaj giderleri, etüt ve Proje giderleri vb.) harcaması kalemleri tamamıdır.
- Genel Teşvik Uygulamaları
- Bölgesel Teşvik Uygulamaları
- Öncelikli Yatırımların Teşviki
- Stratejik Yatırımların Teşviki
- Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı (İlaç/eczacılıkta ve tıpta kullanılan kimyasal ve bitkisel kaynaklı ürünlerin imalatı hariç)
- Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
- Y.S. Elektrikli Makine Ve Cihazların İmalatı
- Motorlu Kara Taşıtları İmalatı
- Demiryolu ve Tramvay Lokomotifleri ile Vagonlarının İmalatı
- Y.S. Ulaşım Araçları İmalatı
Cari açığın azaltılması amacıyla ithalat bağımlılığı yüksek ürünlerin üretimine yönelik, uluslararası rekabet gücümüzü artırma potansiyeline sahip stratejik önemi haiz yatırımlardır.
Bu kapsamda desteklenecek olan yatırımların aşağıdaki kriterlerin tamamını sağlamaları gerekmektedir.
- Asgari sabit yatırım tutarının 50 milyon TL olması,
- Yatırım konusu ürünle ilgili yurt içi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması,
- Yatırımla sağlanan katma değerin asgari %40 olması
- Üretilecek ürünle ilgili toplam ithalat değerinin son 1 yıl itibarıyla en az 50 milyon $ olması.
Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı (TOSHP) kapsamında Bakanlıkça uygun görülen yatırımlar da stratejik yatırımlar kapsamında desteklenebilecektir.
Sektörel kısıtlamalar göz önüne alınarak proje bazında yapılacak değerlendirme neticesinde kullanılmış komple tesisin Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında ithali uygun görebilir. Bunun için tesise ait makine ve teçhizatın model ve imal yıllarını da gösterir dökümlü fatura veya proforma fatura asılları ile birlikte Bakanlığa müracaat edilmesi gerekmektedir. Bakanlıkça görevlendirilecek personellerin tesisin bulunduğu yerde yapacakları ekspertiz neticesinde uygun görülürse kullanılmış komple tesisin yatırım teşvik belgesi kapsamında ithaline izin verilebilir.
- Gerçek kişiler, adi ortaklıklar, sermaye şirketleri, kooperatifler, iş ortaklıkları
- Kamu kurum ve kuruluşları
- Kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları
- Dernekler ve vakıflar
- Yurt dışındaki yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubeleri
Yatırım Teşvik Sistemi kapsamında toplamda 8 destek unsurundan oluşmaktadır.
- KDV İstisnası
- Gümrük Vergisi Muafiyeti.
- Vergi İndirimi.
- Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği.
- Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği.
- Kredilerde Faiz/Kar Payı Desteği.
- Yatırım Yeri Tahsisi.
- KDV İadesi.
Yatırıma ilişkin olarak faydalanabilecek destek unsurları ve oranları değişiklik gösterebilmektedir.
Yatırım teşvik belgesi başvurusu ve süreçlerine ilişkin tüm müracaatlar ve bildirimler Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü tarafından yönetilen web tabanlı E-TUYS uygulaması üzerinden yapılmaktadır.
Bölgesel desteklerden faydalanabilecek sektörler ve bölgeler itibariyle asgari yatırım tutarları veya kapasiteleri 15/6/2012 tarihli ve 2012/3305 Sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar’da belirtilmiş.
Yatırım teşvik başvurusu öncesinde yatırım tutarının mevzuatta belirtilen asgari tutarların üstünde olduğu muhakkak kontrol edilmesi gerekmektedir.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü’ne yapılır.
Komple yeni yatırım
Mal ve hizmet üretimine yönelik makine ve teçhizat ile arazi-arsa ve bina-inşaat harcamalarını da içeren, Yatırımın yapılacağı yerde aynı üretim konusunda mevcut tesisi veya mevcut tesisi ile altyapı bütünlüğü bulunmayan yatırımlardır.
Tevsi
Mevcut bir tesislerin üretim kapasitenin artırılmasına yönelik olan ve mevcut tesis ile bir bütün teşkil eden yatırımlardır.
Modernizasyon
Mevcut tesislerin üretim hatlarında teknik veya ekonomik ömrünü tamamlamış makine ve teçhizata uygun parçaların eklenmesini veya mevcut makine ve teçhizatın yenilenmesi, tesiste eksik kalmış bölümlerin tamamlanmasını, nihai ürünün doğrudan kalitesinin yükseltilmesini veya modelinin değiştirilmesini içeren yatırımları ifade etmektedir.
Ürün çeşitlendirmesi
Aynı işletmede mevcut alt yapıya yapılacak ilave yatırımla farklı bir nihai ürün elde edilmesine yönelik yatırımları.
Entegrasyon
Mal ve hizmet üreten tesislerin mevcut üretim hatlarında elde edilen nihai ürüne bütünleyici nitelikte ara malı verecek veya üretilmekte olan nihai ürünü ara malı olarak kullanabilecek şekilde, mevcut tesise ileri veya geriye doğru entegre olan, yatırımın konusu ve projenin özelliği dikkate alınarak aynı il sınırları içinde veya aynı yerde ve aynı tesis bünyesinde olan yatırımlardır.
Teşvik edilmeyecek veya teşviki için aranan şartları sağlayamayan yatırım konuları hariç olmak üzere, asgari sabit yatırım tutarı ve kapasiteler üzerindeki yatırımlar bölge ayrımı yapılmaksızın Genel Teşvik Uygulamaları kapsamında desteklenmektedir.
Sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyelerine göre 6 farklı bölgede yer alan iller için belirlenmiş şartlarda ve sektörlerde yatırım yapılması durumunda;
- KDV İstisnası,
- Gümrük Vergisi Muafiyeti,
- Vergi İndirimi,
- Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği,
- Faiz veya Kar Payı Desteği,
- Gelir Vergisi Stopajı Desteği,
- Sigorta Primi Desteği,
- Yatırım Yeri Tahsisidestek unsurlarının sunulduğu teşvik uygulamasıdır.
Yatırım Teşvik Sisteminde belirli yatırım konuları "öncelikli” olarak tanımlanmış ve söz konusu yatırımlar için istisnai bir uygulama getirilmiştir. "Öncelikli Yatırımlar”, yatırım yerine bakılmaksızın "Bölgesel Teşvik Uygulamaları” kapsamında 5. Bölgeye sağlanan bölgesel desteklerden yararlanabilecektir. Öncelikli Yatırımlar, altıncı bölgede gerçekleştirilir ise bu bölgede geçerli olan desteklerden yararlandırılacaklardır.
Finansal kiralama yöntemiyle yapılacak yatırımlarda finansal kiralamaya konu makine ve teçhizata ait toplam tutarın, her bir finansal kiralama şirketi için 1 inci, 2 nci, 3 üncü ve 4 üncü bölgelerde asgari 750.000 Türk Lirası, 5 inci ve 6 ncı bölgelerde ise asgari 500.000 Türk Lirası olması gerekir.
Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında kullanılmış yerli makine ve teçhizat temin edilemez. Ancak, İthalat Rejimi Kararı uyarınca yayımlanan “Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Olarak İthal Edilebilecek Bazı Maddelere İlişkin Tebliğ” hükümleri uyarınca ithali mümkün olan kullanılmış ithal makine ve teçhizat (karayolu nakil vasıtaları hariç) ile İthalat Rejimi Kararının 7. maddesi uyarınca ithaline izin verilen kullanılmış ithal makine ve teçhizat sektörel kısıtlamaları da göz önünde bulundurularak teşvik belgesi kapsamında ithal edilebilir. Baskı, basım, matbaa, tekstil, hazır giyim ve konfeksiyon yatırımlarına yönelik yatırım teşvik belgeleri kapsamında kullanılmış veya yenilenmiş makine ve teçhizat ithal edilememektedir.
Genel olarak belge süresince herhangi bir denetim çok sık rastlanılan bir durum değildir. Ancak bakanlığın teşvik belgesinde öngörülen şartlara uyulup uyulmadığını denetlemeye ve denetim sonuçlarına göre gerekli tedbirleri almaya, yetkilidir. Ayrıca kapama işlemleri sürecinde ekspertiz işlemlerinde yerinde kontroller yapılmaktadır.
Denetim sırasında, denetim görevlilerinin yatırımla ilgili her türlü bilgi ve belgeyi inceleme taleplerinin karşılanması, talep edilmesi halinde belgelerin onaylı örneklerinin verilmesi ve mahallinde incelemeye izin verilmesi zorunludur.