Yatırım Teşvik Nedir
Yatırım Teşvik Belgesi
Yatırım Teşvik Nedir, Yatırım teşvik sistemi, kalkınma planları doğrultusunda belirlenen ülkemiz için kritik öneme sahip ülkemizde gerçekleştirilecek yatırımların devlet tarafından desteklenmesini amaçlayan bir teşvik sistemidir.
Kalkınma planları ve yıllık programlarda belirtilen hedefler doğrultusunda oluşturulan yatırım teşvik sisteminin amaçları;
- Cari açığın azaltılması amacıyla ithalat bağımlılığı yüksek olan ara malı ve ürünlerin üretiminin artırılması,
- Teknolojik dönüşümü sağlayacak yüksek ve orta yüksek teknoloji içeren yatırımların desteklenmesi,
- En az gelişmiş bölgelere sağlanan yatırım desteklerinin artırılması,
- Bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılması,
- Destek unsurlarının etkinliğinin artırılması,
- Kümelenme faaliyetlerinin desteklenmesidir.
Yatırım teşvik sistemi 4 farklı uygulamadan oluşmaktadır:
1- Genel Teşvik Uygulamaları
2- Bölgesel Teşvik Uygulamaları
3- Öncelikli Yatırımların Teşviki
4- Stratejik Yatırımların Teşviki
Destek Unsurları
Katma Değer Vergisi İstisnası ;
Teşvik belgesi kapsamında yurt içinden ve yurt dışında temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat ile belge kapsamındaki yazılım ve gayri maddi hak satış ve kiralama için katma değer vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır.
Gümrük Vergisi Muafiyeti :
Teşvik Belgesi kapsamında yurt dışında temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için gümrük vergisinin ödenmesi şeklinde uygulanır.
Vergi İndirimi :
Gelir veya kurumlar vergisinin, yatırım için öngörülen katkı tutarına ulaşıncaya kadar, indirimli olarak uygulanmasıdır.
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği :
Teşvik belgesi kapsamında yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının Bakanlıkça karşılanmasıdır.
Sigorta Primi ( İşçi Hissesi ) Desteği:
Teşvik belgesi kapsamında yatırımla sağlanan ilava istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının Bakanlıkça karşılanmasıdır. Sadece 6. Bölgede gerçekleştirilecek bölgesel ve stratejik yatırımlar ile TOSHP kapsamında desteklenen stratejik yatırımlar için düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülür.
Faiz veya Kar Payı Desteği :
Faiz veya Kar Payı Desteği , teşvik belgesi kapsamında kullanılan en az bir yıl vadeli yatırım kredileri için sağlanan bir finansman desteği olup, teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının %70 ‘ine kadar kullanılan krediye ilişkin ödenecek faizin veya kar payının belli bir kısmının Bakanlıkça karşılanmasıdır.
Yatırım Yeri Tahsisi :
Teşvik belgesi düzenlenmiş yatırımlar için Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis edilmesidir.
Katma Değer Vergisi İadesi :
Sabit yatırım tutarı 500 Milyon Türk Lirasının üzerindeki Stratejik Yatırımlar kapsamında gerçekleştirilen bina – inşaat harcamaları için tahsis edilen KDV ‘nin iade edilmesidir. 3065 sayılı KDV Kanununun Geçici 37’nci maddesi kapsamında imalat ve turizm sektöründe yatırım teşvik belgesi kapsamında gerçekleştirilen bina-inşaat harcamaları, 31/12/2025 tarihine kadar KDV istisnasından yararlandırılabilir. Yatırım Teşvik Nedir
Genel Teşvik Uygulamaları
GENEL TEŞVİK UYGULAMALARI
Teşvik edilmeyecek veya teşviki için aranan şartları sağlayamayan yatırım konuları hariç olmak üzere, asgari sabit yatırım tutarı ve kapasiteler üzerindeki yatırımlar bölge ayrımı yapılmaksızın Genel Teşvik Uygulamaları kapsamında desteklenmektedir.
1 Ocak 2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere asgari sabit yatırım tutarı 1. ve 2. Bölgelerde 3 milyon TL, 3, 4, 5 ve 6. Bölgelerde 1,5 milyon TL’dir.
Bölgesel Teşvik Uygulamaları
Bölgesel Teşvik Uygulamalarında her ilde desteklenecek sektörler, illerin potansiyelleri ve ekonomik ölçek büyüklükleri dikkate alınarak tespit edilmiş olup, bölgelerin gelişmişlik seviyelerine göre yardım yoğunlukları farklılaştırılmıştır. Bu uygulama kapsamında sağlanan destek oran ve süreleri özet olarak aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Asgari sabit yatırım tutarı her sektör ve bölge için ayrı ayrı belirlenmekte olup en düşük tutar
1. ve 2. bölgelerde 3 milyon TL, diğer bölgelerde ise 1,5 milyon TL’dir.
Öncelikli Yatırımların Teşviki
- Ülkemizin ihtiyaçları doğrultusunda, tespit edilen alanlarda yapılacak olan yatırımlar, öncelikli yatırımlar olarak belirlenmiş ve bu yatırımlara 1. 2. 3. ve 4. Bölgelerde gerçekleştirilmiş olsalar dahi 5. Bölgede uygulanan destekler sağlanmıştır. Bu yatırımlara, 5. ve 6. Bölgede gerçekleştirilmeleri halinde ise kendi bölgelerinde uygulanan destekler sağlanmaktadır.
Öncelikli Yatırımlar kapsamında 5. bölge destekleri ile desteklenecek yatırım konuları şöyledir:
- Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde, Turizm Merkezlerinde veya termal turizm konusunda bölgesel desteklerden yararlanabilecek nitelikteki turizm konaklama yatırımları.
- Madencilik yatırımları.
- Demiryolu, denizyolu veya havayolu ile yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar.
- Savunma sanayi yatırımları,
- Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) teknoloji yoğunluk tanımına göre orta yüksek ve yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlere yönelik test merkezi yatırımları.
- Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek olan kreş ve gündüz bakımevleri ile okul öncesi eğitim, ilkokul, ortaokul ve lise eğitim yatırımları ile hava araçlarının kullanım, tamir ve bakımına yönelik eğitim yatırımları.
- TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından desteklenen Ar-Ge projeleri neticesinde geliştirilen ya da 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında Ar-Ge Merkezlerinde yürütülen Ar-Ge projesi sonucunda geliştirildiği Bakanlıkça görevlendirilen izleyici raporu veya varsa ilgili Değerlendirme ve Denetim Komisyonu kararı ile belgelenen ürünlerin veya parçaların üretimine yönelik yatırımlar.
- Motorlu kara taşıtları ana sanayinde gerçekleştirilecek asgari 300 milyon TL tutarındaki yatırımlar ve asgari 75 milyon TL tutarındaki motor yatırımları ile asgari 20 milyon TL tutarındaki motor aksamları, aktarma organları/aksamları ve otomotiv elektroniğine yönelik yatırımlar.
- 3213 sayılı Maden Kanunu’nda tanımlanmış 4-b grubunda yer alan madenlerin girdi olarak kullanıldığı elektrik üretimi yatırımları.
- Mevcut imalat sanayi tesislerinde gerçekleştirilecek enerji verimliliğine yönelik yatırımlar.
- Atık ısıdan geri kazanım yolu ile elektrik üretimine yönelik yatırımlar.
- Asgari 50 milyon TL tutarındaki sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) yatırımları ve yer altı doğalgaz depolama yatırımları.
- Karbon elyaf üretimine veya karbon elyaf üretimi ile birlikte olmak kaydıyla karbon elyaftan mamul kompozit malzeme üretimine yönelik yatırımlar.
- OECD teknoloji yoğunluk tanımına göre yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar.
- o Maden Kanunu’na istinaden düzenlenmiş geçerli Arama Ruhsatı veya Sertifikasına sahip yatırımcıların ruhsatlı sahalarında yapacağı maden arama yatırımları.
- Yenilenebilir enerji üretimine yönelik türbin ve jeneratör imalatı ile rüzgâr enerjisi üretiminde kullanılan kanat imalatı yatırımları.
- Direkt soğutmalı slab döküm ve sıcak haddeleme yöntemi ile alüminyum yassı mamul üretimine yönelik entegre yatırımlar.
- Lisanslı depoculuk yatırımları.
- Nükleer enerji santrali yatırımları.
- Belirli nitelikteki laboratuvar yatırımları.
- İstanbul ili hariç olmak üzere asgari 5 milyon TL tutarındaki 25 dekar ve üzeri yurtiçinde üretilen sera teknolojilerini de ihtiva eden otomasyona dayalı (bilgisayar kontrollü iklimlendirme, sulama, gübreleme ve ilaçlama sistemi ihtiva eden) sera yatırımları.
- Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği kapsamında Çevre Lisansına tabi yatırımlar.
- Sağlık turizmi kapsamında yaşlı ve/veya engelli bakım merkezleri ve esenlik tesisi (wellness) yatırımları.
- Asgari 500 milyon TL tutarındaki orta-yüksek teknoloji sınıfındaki ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar.
- Asgari yatırım tutarı şartı aranmaksızın ihtisas serbest bölgelerinde gerçekleştirilecek yazılım ve bilişim ürünleri üretimi yatırımları.
- Ar-ge ve çevre yatırımları.
- Elektrik veya hidrojenle çalışan ulaşım araçları imalatı.
- Asgari 5.000 m² beyaz alan şartını sağlayan belirli standartlardaki veri merkezi yatırımları.
- Vulkanize edilmiş kauçuktan taşıyıcı kolonlar ve transmisyon kolonları üretimine yönelik yatırımlar (depremde hasar önleyici sismik izolasyon cihazı, epoksi kaplı öngerme halatı vb.).
- Dijital Dönüşüm Destek Programı kapsamındaki yatırımlar.
- Yeşil Dönüşüm Destek Programı kapsamındaki yatırımlar.
Stratejik Yatırımların Teşviki
İthalat bağımlılığı yüksek olan ara malı veya ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar stratejik yatırımların teşviki uygulamaları kapsamında desteklenmektedir. Bu kapsamda desteklenecek olan yatırımların aşağıdaki kriterlerin tamamını sağlamaları gerekmektedir.
- Asgari sabit yatırım tutarının 50 milyon TL olması,
- Yatırım konusu ürünle ilgili yurt içi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması,
- Yatırımla sağlanan katma değerin asgari %40 olması (rafineri ve petrokimya yatırımlarında bu şart aranmayacaktır),
- Üretilecek ürünle ilgili toplam ithalat değerinin son 1 yıl itibarıyla en az 50 milyon $ olması.
- Türkiyede ilk defa üretilecek olması şartı aranmaktadır.
Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı (TOSHP) kapsamında Bakanlıkça uygun görülen yatırımlar da stratejik yatırımlar kapsamında desteklenebilecektir.
Bu uygulama kapsamında sağlanan destek oran ve süreleri özet olarak aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Süper Teşvik
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile yatırımcıya yatırım teşvik belgesi tahsis edilmektedir.
Söz konusu Yatırım Teşvik Belgesi müracaatında, hazırlanması gereken fizibilite raporu, sadece Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına akredite olan danışmanların hazırladığı raporlar kabul edilmektedir. Etkin Proje Danışmanlık AŞ Bakanlıkça akredite kabul edilen bir danışmanlık şirketidir.
Daha detaylı bilgi almak için lütfen bize ulaşın.
PROJE BAZLI YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ
Proje bazlı yatırım teşvik sisteminin (Süper Teşvik) ana amacı,
- Kalkınma planları ve yıllık programlarda öngörülen hedefler doğrultusunda ülkemizin mevcut durumda veya gelecekte ortaya çıkabilecek kritik ihtiyaçlarını karşılayacak,
- Arz güvenliğini sağlayacak,
- Dışa bağımlılığını azaltacak,
- Teknolojik dönüşümünü gerçekleştirecek,
- Yenilikçi, Ar-Ge yoğun ve yüksek katma değerli yatırımların proje bazlı olarak özelleştirilmiş destek unsurları ile desteklenmesidir.
Yatırımlara ilişkin başvurularda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yapılan yatırım konusuna ilişkin değerlendirme kriterleri aşağıdaki gibidir;
- Ülkemizin mevcut durumda veya gelecekte ortaya çıkabilecek kritik ihtiyaçlarını karşılayabilme,
- Ülkemizde üretim kapasitesi yetersiz olan ürünlerde arz güvenliğini sağlayabilme,
- Ülkemizin teknoloji açığı olan alanlarda teknoloji kapasitesini geliştirme,
- Dış ticaret açığı verilen alanlarda ithalat bağımlılığını azaltma,
- Yüksek katma değerli olma,
- Ülkemizde üretimi olmayan yeni nesil teknolojiler kullanılarak üretim yapılmasını sağlayabilme,
- Farklı sektörlerde ülkemize rekabet gücü kazandırabilme,
- Etkileşimde olduğu sektörlerde teknolojik dönüşümü hızlandırma ve bu sektörlerin gelişimine katkı sağlayabilme,
- Yenilikçi ve Ar-Ge’ye dayalı yatırım olma,
- Cari işlemler dengesini olumsuz etkileyen ve hammadde sıkıntısı yaşanılan sektörlerde gerçekleştirilecek yüksek katma değerli işlenmiş ürünlerin üretimine yönelik yatırım olma,
- Ülkemizin hammadde potansiyelinin değerlendirilmesine olanak sağlayan entegre üretime yönelik yatırım olma,
Yatırımların Proje Bazlı Yatırım Teşvik Sistemi kapsamında değerlendirmeye tabi tutulabilmesi için asgari sabit yatırım tutarının,
- Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlar için 50.000.000 Türk Lirası,
- Diğer yatırımlar için ise 1.000.000.000 Türk Lirası olması gerekir.
DESTEK UNSURLARI
Vergisel Destekler
- KDV İstisnası,
- Gümrük Vergisi Muafiyeti,
- Yatırım tutarının %200’üne kadar Kurumlar Vergisi İndirimi veya 10 yıla kadar Kurumlar Vergisi İstisnası
- Bina inşaat harcamaları için KDV İadesi,
İstihdam Destekleri
- 10 yıla kadar Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği,
- 10 yıl süreyle Gelir Vergisi Stopajı Desteği,
- 5 yılı geçmemek üzere aylık brüt asgari ücretin 20 katına kadar Nitelikli Personel Desteği,
Finansman Destekleri
- Enerji giderlerinin % 50’sine kadar en fazla 10 yıl süreyle destek,
- Yatırım kredisi için 10 yıla kadar Faiz veya Kâr Payı Desteği ve Hibe Desteği
- Yatırım tutarının %49’unu geçmemek üzere Sermaye Katkısı,
Yatırım Yeri İle İlgili Destekler
- Gerekli durumlarda Altyapı Desteği,
- 49 yıl süreyle bedelsiz Yatırım Yeri Tahsisi
Diğer Destekler
- İzin, Tahsis, Ruhsat, Lisans ve Tescil süreçlerinde kolaylık sağlanması.
- Belirli şartlarda Kamu Alım Garantisi,
