Yatırım Teşvik Nedir Eski
Yatırım Teşvik Belgesi
Yatırım teşvik sistemi, kalkınma planları doğrultusunda belirlenen ülkemiz için kritik öneme sahip ülkemizde gerçekleştirilecek yatırımların devlet tarafından desteklenmesini amaçlayan bir teşvik sistemidir.
Kalkınma planları ve yıllık programlarda belirtilen hedefler doğrultusunda oluşturulan yatırım teşvik sisteminin amaçları;
- Cari açığın azaltılması amacıyla ithalat bağımlılığı yüksek olan ara malı ve ürünlerin üretiminin artırılması,
- Teknolojik dönüşümü sağlayacak yüksek ve orta yüksek teknoloji içeren yatırımların desteklenmesi,
- En az gelişmiş bölgelere sağlanan yatırım desteklerinin artırılması,
- Bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılması,
- Destek unsurlarının etkinliğinin artırılması,
- Kümelenme faaliyetlerinin desteklenmesidir.
Yatırım teşvik sistemi 4 farklı uygulamadan oluşmaktadır:
1- Genel Teşvik Uygulamaları
2- Bölgesel Teşvik Uygulamaları
3- Öncelikli Yatırımların Teşviki
4- Stratejik Yatırımların Teşviki
Destek Unsurları
Genel Teşvik Uygulamaları
Teşvik edilmeyecek veya teşviki için aranan şartları sağlayamayan yatırım konuları hariç olmak üzere, asgari sabit yatırım tutarı ve kapasiteler üzerindeki yatırımlar bölge ayrımı yapılmaksızın Genel Teşvik Uygulamaları kapsamında desteklenmektedir.
Bölgesel Teşvik Uygulamaları
Bölgesel Teşvik Uygulamalarında her ilde desteklenecek sektörler, illerin potansiyelleri ve ekonomik ölçek büyüklükleri dikkate alınarak tespit edilmiş olup, bölgelerin gelişmişlik seviyelerine göre yardım yoğunlukları farklılaştırılmıştır. Bu uygulama kapsamında sağlanan destek oran ve süreleri özet olarak aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Asgari sabit yatırım tutarı her sektör ve bölge için ayrı ayrı belirlenmekte olup en düşük tutar 1 ve 2. bölgelerde 3 milyon TL, diğer bölgelerde ise 1,5 milyon TL’dir.
Yatırım Teşvik Uygulamarında Bölgeler
Öncelikli Yatırımların Teşviki
Ülkemizin ihtiyaçları doğrultusunda, tespit edilen alanlarda yapılacak olan yatırımlar, öncelikli yatırımlar olarak belirlenmiş ve bu yatırımlara 1. 2. 3. ve 4. Bölgelerde gerçekleştirilmiş olsalar dahi 5. Bölgede uygulanan destekler sağlanmıştır. Bu yatırımlara, 5. ve 6. Bölgede gerçekleştirilmeleri halinde ise kendi bölgelerinde uygulanan destekler sağlanmaktadır.
Öncelikli Yatırımlar kapsamında 5. bölge destekleri ile desteklenecek yatırım konuları şöyledir:
- Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde, Turizm Merkezlerinde veya termal turizm konusunda bölgesel desteklerden yararlanabilecek nitelikteki turizm konaklama yatırımları.
- Madencilik yatırımları.
- Demiryolu, denizyolu veya havayolu ile yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar.
- Savunma sanayi yatırımları,
- Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) teknoloji yoğunluk tanımına göre orta yüksek ve yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlere yönelik test merkezi yatırımları.
- Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek olan kreş ve gündüz bakımevleri ile okul öncesi eğitim, ilkokul, ortaokul ve lise eğitim yatırımları ile hava araçlarının kullanım, tamir ve bakımına yönelik eğitim yatırımları.
- TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından desteklenen Ar-Ge projeleri neticesinde geliştirilen ya da 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında Ar-Ge Merkezlerinde yürütülen Ar-Ge projesi sonucunda geliştirildiği Bakanlıkça görevlendirilen izleyici raporu veya varsa ilgili Değerlendirme ve Denetim Komisyonu kararı ile belgelenen ürünlerin veya parçaların üretimine yönelik yatırımlar.
- Motorlu kara taşıtları ana sanayinde gerçekleştirilecek asgari 300 milyon TL tutarındaki yatırımlar ve asgari 75 milyon TL tutarındaki motor yatırımları ile asgari 20 milyon TL tutarındaki motor aksamları, aktarma organları/aksamları ve otomotiv elektroniğine yönelik yatırımlar.
- 3213 sayılı Maden Kanunu’nda tanımlanmış 4-b grubunda yer alan madenlerin girdi olarak kullanıldığı elektrik üretimi yatırımları.
- Mevcut imalat sanayi tesislerinde gerçekleştirilecek enerji verimliliğine yönelik yatırımlar.
- Atık ısıdan geri kazanım yolu ile elektrik üretimine yönelik yatırımlar.
- Asgari 50 milyon TL tutarındaki sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) yatırımları ve yer altı doğalgaz depolama yatırımları.
- Karbon elyaf üretimine veya karbon elyaf üretimi ile birlikte olmak kaydıyla karbon elyaftan mamul kompozit malzeme üretimine yönelik yatırımlar.
- OECD teknoloji yoğunluk tanımına göre yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar.
- Maden Kanunu’na istinaden düzenlenmiş geçerli Arama Ruhsatı veya Sertifikasına sahip yatırımcıların ruhsatlı sahalarında yapacağı maden arama yatırımları.
- Yenilenebilir enerji üretimine yönelik türbin ve jeneratör imalatı ile rüzgâr enerjisi üretiminde kullanılan kanat imalatı yatırımları.
- Direkt soğutmalı slab döküm ve sıcak haddeleme yöntemi ile alüminyum yassı mamul üretimine yönelik entegre yatırımlar.
- Lisanslı depoculuk yatırımları.
- Nükleer enerji santrali yatırımları.
- Belirli nitelikteki laboratuvar yatırımları.
- İstanbul ili hariç olmak üzere asgari 5 milyon TL tutarındaki 25 dekar ve üzeri yurtiçinde üretilen sera teknolojilerini de ihtiva eden otomasyona dayalı (bilgisayar kontrollü iklimlendirme, sulama, gübreleme ve ilaçlama sistemi ihtiva eden) sera yatırımları.
- Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği kapsamında Çevre Lisansına tabi yatırımlar.
- Sağlık turizmi kapsamında yaşlı ve/veya engelli bakım merkezleri ve esenlik tesisi (wellness) yatırımları.
- Asgari 500 milyon TL tutarındaki orta-yüksek teknoloji sınıfındaki ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar.
- Asgari yatırım tutarı şartı aranmaksızın ihtisas serbest bölgelerinde gerçekleştirilecek yazılım ve bilişim ürünleri üretimi yatırımları.
- Ar-ge ve çevre yatırımları.
- Elektrik veya hidrojenle çalışan ulaşım araçları imalatı.
- Asgari 5.000 m² beyaz alan şartını sağlayan belirli standartlardaki veri merkezi yatırımları.
- Vulkanize edilmiş kauçuktan taşıyıcı kolonlar ve transmisyon kolonları üretimine yönelik yatırımlar (depremde hasar önleyici sismik izolasyon cihazı, epoksi kaplıöngerme halatı vb.).
- Dijital Dönüşüm Destek Programı kapsamındaki yatırımlar.
- Yeşil Dönüşüm Destek Programı kapsamındaki yatırımlar.
Öncelikli Yatırımlar İçin Sağlanan Destek Unsurları
Stratejik Yatırımların Teşviki
İthalat bağımlılığı yüksek olan ara malı veya ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar stratejik yatırımların teşviki uygulamaları kapsamında desteklenmektedir. Bu kapsamda desteklenecek olan yatırımların aşağıdaki kriterlerin tamamını sağlamaları gerekmektedir.
- Asgari sabit yatırım tutarının 50 milyon TL olması,
- Yatırım konusu ürünle ilgili yurt içi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması,
- Yatırımla sağlanan katma değerin asgari %40 olması (rafineri ve petrokimya yatırımlarında bu şart aranmayacaktır),
- Üretilecek ürünle ilgili toplam ithalat değerinin son 1 yıl itibarıyla en az 50 milyon $ olması.
Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı (TOSHP) kapsamında Bakanlıkça uygun görülen yatırımlar da stratejik yatırımlar kapsamında desteklenebilecektir.
Bu uygulama kapsamında sağlanan destek oran ve süreleri özet olarak aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Öncelikli yatırım konuları nelerdir ?
Yatırım teşvik sistemi, bir ülkenin ekonomik kalkınmasını desteklemek, yatırımları teşvik etmek ve belirli sektörleri önceliklendirmek amacıyla oluşturulan politika ve düzenlemeler bütünüdür. Ülkeden ülkeye farklılık göstermekle birlikte, genellikle yatırımcılara çeşitli teşvikler sunularak belirli sektörlerdeki yatırımların artırılması hedeflenir. İşte öncelikli yatırım konularından bazıları:
Sanayi ve Teknoloji: Yüksek teknoloji, otomasyon, yapay zeka, robotik gibi ileri teknoloji alanlarında yapılacak yatırımlar, üretkenliği artırabilir ve rekabet gücünü yükseltebilir.
Enerji ve Yenilenebilir Kaynaklar: Temiz enerji üretimi, güneş enerjisi, rüzgar enerjisi, hidroelektrik gibi yenilenebilir kaynaklara yönelik yatırımlar, enerji güvenliğini artırabilir ve çevresel sürdürülebilirliği destekleyebilir.
Tarım ve Gıda Üretimi: Gıda güvenliğini sağlamak ve tarım sektörünü geliştirmek amacıyla tarım teknolojilerine, organik tarıma ve gıda işleme tesislerine yapılan yatırımlar teşvik edilebilir.
Sağlık ve İlaç Sanayi: Sağlık hizmetlerinin kalitesini artırmak, tıbbi araştırmaları desteklemek ve ilaç üretimini teşvik etmek amacıyla sağlık sektörüne yönelik yatırımlar öncelikli hale getirilebilir.
Altyapı ve Ulaştırma: Altyapı projeleri, ulaşım ağlarının genişletilmesi, hızlı tren hatları, limanlar ve havalimanları gibi alanlarda yapılacak yatırımlar, lojistik ve ticareti destekleyebilir.
Turizm ve Kültürel Miras: Turizm sektörünün geliştirilmesi, turistik bölgelerin altyapısının güçlendirilmesi, kültürel mirası koruma ve turizme açma yatırımları öncelikli alanlar arasında olabilir.
Eğitim ve Ar-Ge: Eğitim kurumlarına yapılan yatırımlar, araştırma-geliştirme faaliyetlerinin desteklenmesi ve üniversitelerin rekabet gücünün artırılması teşvik edilebilir.
Çevre ve Sürdürülebilirlik: Atık yönetimi, su kaynaklarının korunması, çevre dostu teknolojilerin kullanımı gibi çevre ve sürdürülebilirlik alanında yapılacak yatırımlar öncelikli olabilir.
Finans ve Teknoloji: Finans sektörünün geliştirilmesi, fintech alanında inovasyonlar ve dijital ödeme sistemleri gibi yatırımlar teşvik edilebilir.
Bu öncelikli yatırım konuları, ülkenin ekonomik hedefleri, ihtiyaçları ve stratejik planlarına göre farklılık gösterebilir. Yatırım teşvik sistemi, belirli sektörlere öncelik tanıyarak ekonomik büyümeyi ve sürdürülebilir kalkınmayı desteklemeyi amaçlar
Stratejik Yatırım Nedir ?
Stratejik yatırım, bir ülkenin veya bir kuruluşun uzun vadeli hedeflerine uygun olarak belirlediği öncelikli sektörlere yapılan yatırımları ifade eder. Bu tür yatırımlar, genellikle ekonomik büyümeyi desteklemek, rekabet gücünü artırmak, teknolojik gelişimi teşvik etmek ve belirli stratejik amaçları gerçekleştirmek amacıyla yapılır.
Stratejik yatırımlar, genellikle aşağıdaki hedeflere yönelik olarak yapılır:
Teknolojik Gelişim: Stratejik yatırımlar, yüksek teknoloji ve inovasyon odaklı sektörlere yönlendirilerek yeni ürünlerin geliştirilmesi, verimliliğin artırılması ve rekabet gücünün kazanılması hedeflenebilir.
Sektörel Dönüşüm: Ülkenin veya kuruluşun ekonomik yapısını dönüştürmeyi amaçlayan yatırımlar da stratejik yatırımlar arasında yer alabilir. Örneğin, geleneksel sektörlerden yeni nesil sektörlere geçiş için yapılan yatırımlar bu kapsamda değerlendirilebilir.
İhracat ve Ticaret Artışı: Stratejik yatırımlar, ihracatı artırmak, yeni pazarlara açılmak veya rekabet avantajı sağlamak amacıyla belirli sektörlere yönlendirilebilir.
Enerji Güvenliği: Enerji üretimi, dağıtımı ve verimliliği gibi enerji alanındaki yatırımlar, enerji güvenliği ve sürdürülebilirliğini sağlamayı hedefler.
Çevre ve Sürdürülebilirlik: Stratejik yatırımlar, çevre dostu teknolojilere, yeşil enerji kaynaklarına veya atık yönetimi alanlarına yönlendirilerek çevre ve sürdürülebilirlik hedeflerine katkıda bulunabilir.
İnsan Kaynakları Gelişimi: Eğitim, sağlık ve istihdamı desteklemeye yönelik yatırımlar, insan kaynaklarının geliştirilmesi ve işgücü verimliliğinin artırılmasını hedefler.
Stratejik yatırımlar, genellikle devlet veya kuruluşlar tarafından belirlenen uzun vadeli stratejik planlara dayalı olarak gerçekleştirilir. Bu yatırımlar, belirli hedeflere ulaşma ve belirli sonuçları elde etme amacını taşır. Stratejik yatırım kararları, ekonomik analizler, sektörün geleceği, teknolojik trendler ve diğer faktörler dikkate alınarak şekillendirilir.
Genel Yatırım Nedir?
Bir ülkenin veya bir kuruluşun ekonomik büyümeyi desteklemek, varlık değerini artırmak veya faaliyetlerini genişletmek amacıyla çeşitli varlık ve kaynakları kullanarak gerçekleştirdiği işlemleri ifade eder. Genel yatırımlar, gayrimenkul, finansal araçlar, ekipman, teknoloji, insan kaynağı ve diğer kaynakların satın alınması veya geliştirilmesi şeklinde gerçekleşebilir.
Genel yatırım, çeşitli sektörlerde ve faaliyet alanlarında yapılabilir. Bu yatırımların amacı, sermayenin verimli bir şekilde kullanılması yoluyla gelir elde etmek veya değer yaratmaktır. Genel yatırım, birçok farklı şekilde gerçekleşebilir:
Gayrimenkul Yatırımları: Gayrimenkul alımı veya geliştirilmesi, genel yatırımlar arasında yaygın olan bir şekildir. Konut, ticari gayrimenkul veya endüstriyel mülkler gibi farklı kategorilerde yatırımlar yapılabilir.
Makine ve Ekipman Yatırımları: Üretim veya hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşlar, üretim kapasitesini artırmak veya verimliliği yükseltmek amacıyla makine ve ekipman alımı yapabilir.
Teknoloji ve İnovasyon Yatırımları: Yeni teknolojilerin geliştirilmesi veya mevcut teknolojinin güncellenmesi, rekabet avantajı sağlamak ve faaliyetlerin etkinliğini artırmak amacıyla yapılabilir.
İnsan Kaynakları Yatırımları: Personel eğitimi, iş gücü gelişimi, iş sağlığı ve güvenliği programları gibi insan kaynakları alanında yapılan yatırımlar, işgücü verimliliğini artırabilir.
Finansal Yatırımlar: Hisse senedi, tahvil, menkul kıymetler veya mevduat gibi finansal araçlara yapılan yatırımlar, gelir elde etmek veya sermayeyi değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilebilir.
Pazarlama ve Reklam Yatırımları: Ürün veya hizmetin tanıtımı, pazarlama stratejileri ve reklam kampanyalarına yapılan yatırımlar, müşteri tabanını genişletmeyi amaçlar.
Ar-Ge ve İnovasyon Yatırımları: Yeni ürünlerin geliştirilmesi, süreçlerin iyileştirilmesi ve inovasyon faaliyetleri, rekabet avantajı sağlamak amacıyla yapılan yatırımlar arasında yer alır.
Genel yatırım, ekonomik büyümeyi teşvik etmek ve değer yaratmak amacıyla çok çeşitli sektörlerde ve alanlarda yapılabilir. Yatırım kararları, risk ve getiri dengesi, stratejik hedefler, piyasa koşulları ve diğer faktörler dikkate alınarak şekillendirilir.