Ülkemizde her geçen gün artan çevresel sürdürülebilirliğe olan farkındalığı, Yeşil Dönüşüm Destek Programı ile bir adım daha ileriye taşınıyor. Bu program, döngüsel ekonomi anlayışını benimseyen, doğal kaynakları koruyan ve düşük karbonlu üretimi teşvik eden yatırımları desteklemeyi amaçlıyor. Program, yalnızca çevresel değil, aynı zamanda dolaylı olarak ekonomik sürdürülebilirliği de hedefliyor. Bu yazıda, programın yatırımcılar için sunduğu fırsatları kısaca anlatmaya çalışacağız. 

PROGRAMIN AMACI VE HEDEFİ

Yeşil Dönüşüm Destek Programı, Türkiye’nin 2053 net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda tasarlandı. 2021 yılında Paris Anlaşması’na taraf olan Türkiye, emisyon azaltım hedefini 2030 yılı için %41 olarak belirledi. Bu bağlamda, 12. Kalkınma Planı ve Orta Vadeli Program gibi stratejilerde yeşil dönüşüm ve sürdürülebilir yatırımlara finansman araçları oluşturmak ön planda. Program, imalat sanayiinde döngüsel ve sürdürülebilir üretim uygulamalarının artırılmasını desteklemeyi hedefliyor.

KİMLER BAŞVURABİLİR:

Programa KOBİ ve büyük işletme ayrımı gözetmeden tüm işletmelerin başvurabilir.

ÇAĞRI DÖNEMİ:

İşletmeler, çağrı duyuruları sürekli açık olacağı ve başvuru sürecinde zaman kısıtlı olmayacağı için, herhangi bir dönemde programa başvuru yapabilecektir.

BAŞVURU SÜRECİ HAKKINDA

• Çağrı kapsamında başvurusu yapılan projelerin büyüklüğü 30 Milyon TL’den az olamaz.
• Tüm başvuru işlemleri, Program Portali (yesildonusum.sanayi.gov.tr) üzerinden gerçekleştirilecektir.
• Programa başvuru sırasında, yatırımcıların yeşil dönüşüm sürecine ilişkin en az beş yıllık olmak üzere orta ve uzun vadeli planlamaları ile proje için belirlenen performans göstergelerindeki mevcut durumunu, hedef ve uygulamalarını içeren Yol Haritası Raporlarını sunmaları beklenmektedir.
• Yatırımcılar, aynı adreste program kapsamında düzenlenmiş açık teşvik belgesi bulunmaması koşuluyla belirli bir yatırım adresi için bir proje başvurusunda bulunabilir.

 DESTEK KAPSAMI

KAPSAM İÇİ VE DIŞI UYGULAMALAR

Desteklenecek projeler, imalat sanayinde faaliyet gösteren üretim tesisi ve yardımcı birimlerle sınırlı kalmak kaydıyla proje hedeflerini gerçekleştirmeye yönelik olarak;

• Yapılacak arazi-arsa alımı,
• Bina-inşaat harcaması
• Alınacak makine, teçhizat, teknoloji, yazılım ve donanım
• Ölçüm, doğrulama, belgelendirme,
• Etüt, test ve danışmanlık hizmetlerini içerebilir.

Program kapsamında mevcut tesise yapılacak ilave yeni yatırımlar dışında kalan komple yeni yatırımlar, ile yeşil dönüşüm sürecinde kullanılacak teknoloji ve ürünlerin geliştirilmesi veya üretilmesine yönelik Ar-Ge veya yatırım faaliyetleri için destek sağlanmaz.

Proje kapsamında yenilenebilir enerji üretimi tesisi kurulmasına yönelik faaliyetler bölgesel desteklerden yararlanmak üzere ayrı bir yatırım teşvik belgesi ile desteklenebilir.

YEŞİL DÖNÜŞÜM MERKEZİ

Destek kararı alınan projeleri gerçekleştirecek olan tesislere yol haritasının uygulama süresince Yeşil Dönüşüm Merkezi unvanı verilir.

PROJE HEDEFLERİ VE PERFORMANS GÖSTERGELERİ

Yatırımcıdan, Yol Haritası Raporunda, başvuruda bulunduğu proje için miktarsal veya oransal olarak somut ve ölçülebilir iyileştirmeler içeren bir veya birden çok proje hedefi belirlemesi beklenir.

Proje hedefi, aşağıdaki göstergelerin en az birinde iyileştirme sağlamalıdır. Proje hedefi, birim üretim başına belirlenmelidir:

a) Enerji tüketimi
b) Sera gazı emisyon miktarı
c) Hava kirletici emisyon miktarı
d) Karbon ayak izi
e) Su ayak izi
f) Hammadde tüketimi
g) Atık miktarı
h) Su tüketimi
i) Atık su miktarı
j) Atık su kirlilik yükü
k) Tesis atıklarından geri dönüştürülmüş girdi miktarı

Proje kapsamında, yatırımcı tarafından belirlenen her bir performans göstergesi hedefinin en az %75’ini gerçekleştirilmesi başarı açısından esastır.

Program kapsamında, başvuru anında varsa yürürlükteki ilgili ulusal mevzuat gereği erişilmesi zorunlu olan eşik değerlerin ötesinde gerçekleştirilecek iyileştirmeler dikkate alınır.

YEŞİL DÖNÜŞÜM UYGULAMA ÖRNEKLERİ

Bakanlık tarafında yayınlanan ve örnek olması amacıyla yeşil dönüşüme yönelik bazı uygulamalara aşağıda yer verilmiş olup; düşük karbonlu üretim, döngüsel ekonomi ve su kaynaklarının korunması ilkeleri çerçevesinde oluşturulan yeşil dönüşüm uygulamaları, ilgili sektöre ve ölçeğe göre çeşitlilik gösterebilecektir.

• Enerji tasarrufu ve verimliliği uygulamalarının gerçekleştirilmesi
• Hammadde/malzeme tasarrufu ve verimliliği uygulamalarının gerçekleştirilmesi
• Atık ısıdan enerji geri kazanımı
• Geri dönüşüm, geri kazanım, yeniden kullanım ve ileri dönüşüm uygulamaları ile atıkların azaltılması
• Tesis içi atıkların girdi olarak kullanımı
• Su tasarrufu ve verimliliği
• Atık su oluşumunun önlenmesi ve azaltılması
• Arıtılmış atık suların yeniden kullanımı
• Atık su kirlilik yükünün önlenmesi ve azaltılması
• Zararlı kimyasalların ikamesi/çevre dostu/sürdürülebilir hammadde kullanımı
• Sera gazı emisyonlarının önlenmesi ve azaltılması
• Üretim sürecinde fosil yakıt kullanımının azaltılması
• Kullanılan plastik miktarının azaltılması
• Ambalaj tüketiminin azaltılması
• Sürdürülebilir hammadde/girdi kullanımı
• Geri dönüştürülmüş ve/veya biyobozunur ambalaj kullanımı
• Düşük karbonlu teknolojilerin kullanımı
• Yeşil ve enerji verimli teknolojilerin kullanımı (teknoloji ve ürünlerin geliştirilmesi veya üretilmesine yönelik Ar-Ge veya yatırım faaliyetleri hariç)
• Teknoloji değişikliği/makine ve ekipmanların çevre dostu olanlarla değiştirilmesi
• Ürünün çevresel ayak izini azaltan teknolojilerin uygulanması
• Üretim ve kullanım sırasında kaynak ve malzeme yoğunluğunun azaltılması
• Yeşil hidrojen ve türevleri, karbon yakalama, kullanım ve depolama gibi alternatif emisyon azaltımı yöntemlerinin kullanılması
• Sera gazı salımının izlenmesi, atık minimizasyonu, proses optimizasyonu ve enerji verimliliğinin artırılması amaçlarıyla kullanılmak üzere ileri sensör teknolojileri, yapay zekâ, makine öğrenmesi ve uzaktan algılama gibi dijital teknolojilerin kullanımı
• Kaynak (su, enerji, hammadde vb.) ve atık tasarrufuna yönelik teknoloji ve ekipman kullanımı
• Kaynak (su, enerji, hammadde vb.) ve atık tüketiminin verimli yönetimi ve izlenmesi için uygulamaya alınan bileşenler, sistemler ve akıllı çözümlerin kullanılması
• Kaynak verimliliği/temiz üretim ve enerji verimliliği etütleri çerçevesinde ortaya konan yöntemlerin uygulanması

Detaylı bilgi ve sorularınız için bize iletişim sayfamızdan ulaşabilirsiniz. Ayrıca diğer destek programları için diğer web sayfamıza bakabilirsiniz. Ayrıca sürekli olarak güncellenen seminerlerimize Linkedin sayfamızdan ulaşabilirsiniz